Ogłoszenie upadłości kojarzy się przede wszystkim z dużymi przedsiębiorstwami, które nie są wstanie już spłacać roszczeń swoich wierzycieli. Niemniej jednak warto wiedzieć, że polskie prawo od całkiem niedawna przewiduje też podobne rozwiązanie dla osób fizycznych, którym jest upadłość konsumencka. Dzisiaj wyjaśnimy czym ona dokładnie jest i kto może ją ogłosić.
Na czym polega upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka to rozwiązanie, które obowiązuje w polskim prawie od 2015 roku i jest dostępne dla osób, które nie są już w stanie spłacać swoich wierzycieli osobistych. Najczęściej taka procedura kojarzona jest z dużymi przedsiębiorstwami, ale tak naprawdę jest to dobry sposób na poradzenie sobie z długami również dla przeciętnego człowieka. Stanowi bowiem punkt wyjścia dla tych, którzy znaleźli się w beznadziejnej sytuacji finansowej i nie wiedzą, jak sobie z nią poradzić.
W postępowaniu upadłościowym dłużnik przekazuje prawo do zarządzania swoim majątkiem wyznaczonemu przez sąd syndykowi, którego zadaniem jest sporządzenie listy wierzycieli oraz spisu inwentarza masy upadłości konsumenckiej. Następnie likwiduje on aktywa dłużnika i zaspokaja roszczenia wierzycieli. Należy podkreślić, że procedura ta nie jest tożsama z umorzeniem wszystkich długów upadłego, lecz umorzeniem znacznej ich części, dzięki czemu osoba zadłużona zostaje uwolniona od dokuczliwych wezwań, np. ze strony komornika.
Jak przebiega postępowanie upadłościowe?
Postępowanie upadłościowe zarówno wobec osób prawnych, jak i fizycznych jest podobne i ściśle uregulowane w polskim prawie upadłościowym.
Warunkiem wszczęcia postępowania jest zawsze złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, który jest następnie rozpatrywany przez sąd. Od tego momentu właściwe organy zobowiązane są do zabezpieczenia majątku dłużnika, który następnie zostaje spieniężony w celu zaspokojenia wierzycieli. Po ogłoszeniu postanowienia sądu o uwzględnieniu wniosku, jest on zobowiązany do wyznaczenia zarządcy majątku, którym w większości przypadków zostaje syndyk. Jego zadaniem jest sporządzenie listy wierzycieli oraz planu likwidacji majątku. Oczywiście sąd może odrzucić wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, jeśli nie uzna powodów przedstawionych przez dłużnika za wystarczające. Może się również zdarzyć, że konieczne będzie przeprowadzenie specjalnego postępowania wyjaśniającego w celu usunięcia wszelkich wątpliwości co do zaistniałych okoliczności.
Jak wygląda wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej?
Jak już wspomnieliśmy, wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest niezbędnym krokiem do wszczęcia postępowania upadłościowego. Ponieważ cała procedura jest ściśle regulowana przez polskie prawo, pismo takie musi zawierać określone elementy, a mianowicie między inny,i:
- szczegółowy wykaz majątku dłużnika
- listę wierzycieli wraz z zestawieniem długów wobec każdego z nich
- dokumenty i raporty potwierdzające niewypłacalność dłużnika
- wszelkie informacje o posiadanych środkach pieniężnych, zarówno w gotówce, jak i na rachunkach bankowych
Prawidłowe sporządzenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest niezbędnym warunkiem jego przyjęcia przez sąd. W przypadku braku którejkolwiek z wymaganych informacji lub uznania przedłożonych dokumentów za niewystarczające, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że sąd albo oddali wniosek, albo rozpocznie postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia, czy wymogi ogłoszenia upadłości zostały rzeczywiście spełnione.
Kto może zgłosić wniosek o upadłość konsumencką?
Upadłość konsumencka to rozwiązanie przewidziane dla osób fizycznych, a zatem warunkiem koniecznym do jej zgłoszenia jest nieposiadanie działalności gospodarczej. Należy jednak podkreślić, że podobnie jak w przypadku przedsiębiorstw, wniosek o upadłość konsumencką może zgłosić zarówno dłużnik, jak i jego wierzyciele.
Kto nie może zgłosić wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej?
Upadłość konsumencka nie jest rozwiązaniem przewidzianym dla każdej osoby fizycznej. Aby sąd uwzględnił wniosek, konieczne jest zaistnienie okoliczności, które będą kwalifikować dłużnika do ogłoszenia upadłości. Nie możesz tego zrobić jeśli:
- jeśli jesteś akcjonariuszem lub komandytariuszem odpowiedzialnym za długi spółki,
- jeśli w ciągu ostatnich 10 lat ogłoszono Twoją upadłość
- jeśli w przeszłości podjąłeś kroki w celu uniknięcia spłaty wierzycieli
- jeśli twoja sytuacja finansowa nie wskazuje na niewypłacalność (np. jeśli nie byłeś w stanie spłacić swoich długów tylko przez krótki okres czasu)
Istnienie takich przesłanek jest konieczne, gdyż w przeciwnym razie każda osoba niebędąca w stanie spłacić swoich długów skorzystałaby z możliwości przeprowadzenia konsumenckiego postępowania upadłościowego. Co do zasady jednak, procedura ta zarezerwowana jest dla podmiotów, które znajdują się w naprawdę trudnej sytuacji finansowej i są w stanie udowodnić, że nie jest ona wynikiem celowego działania mającego na celu doprowadzenie do niespłacania przez nie zobowiązań.
Co świadczy o niewypłacalności dłużnika?
Niewypłacalność ma miejsce, gdy dana osoba nie jest w stanie zaspokoić roszczeń swoich wierzycieli, a jej zobowiązania znacznie przekraczają jej aktywa. Jednak decydującym aspektem w tym przypadku jest aspekt czasowy. Nie każda osoba, która nie jest w stanie spłacić swoich długów, jest uznawana za niewypłacalną. Składając wniosek o upadłość konsumencką musisz udowodnić, że Twoje problemy finansowe trwają od co najmniej trzech miesięcy i nie są wynikiem celowych działań mających na celu uniknięcie spłaty wierzycieli. Sąd będzie wymagał od Ciebie przedstawienia szeregu dokumentów i raportów, które potwierdzą tę okoliczność. W przeciwnym razie wniosek zostanie oddalony.
Podsumowując
Złożenie wniosku o upadłość konsumencką to trudna decyzja, która czasami może być jedynym wyjściem z kryzysowej sytuacji. Niestety, problemy finansowe należą do najczęstszych w codziennym życiu, a gdy tracisz nad nimi kontrolę, możesz potrzebować wsparcia prawnego. Niezależnie od tego, czy jesteś osobą fizyczną, czy reprezentujesz dużą firmę, pamiętaj, że zawsze możesz zwrócić się do profesjonalnego prawnika po poradę i dowiedzieć się, jakie jest najlepsze wyjście z Twojej konkretnej sytuacji. Na Legavi znajdziesz wielu profesjonalistów, którzy pomogą Ci w trakcie postępowania i wyjaśnią konsekwencje upadłości konsumenckiej.
