Europejski Nakaz Aresztowania – wsparcie adwokata, prawnika, radcy prawnego
Istnienie Strefy Schengen oraz poluzowanie przepisów dotyczących podróżowania nie służy jedynie prawym obywatelom i turystom, ale także niestety przestępcom. Wiele osób skazanych na karę pozbawienia wolności często decyduje się na ucieczkę przed konsekwencjami swoich czynów, często również za granicę.
Aby zapobiec taki sytuacjom, sądy na terenie całej Europy posiadają w swoim arsenale instrument prawny, znany jako europejski nakaz aresztowania.
Co to europejski nakaz aresztowania
Od 1 Stycznie 2004 roku procedury ekstradycji stosowane dawniej przez państwa członkowskie Unii Europejskiej zamienione zostały na Europejski Nakaz Aresztowania. W przeciwieństwie do dawnych procedur ekstradycji, które często trwały bardzo długo oraz wymagał ścisłej i długiej współpracy obojga państw członkowskich, Europejski Nakaz Aresztowania jest szybką procedurą, w ramach której jedno państwo członkowskie może zwrócić się do drugiego o aresztowanie i przekazani osoby podejrzanej lub oskarżonej o popełnienie przestępstwa.
Kto wydaje europejski nakaz aresztowania
Z racji na to, że wydalenie osoby poszukiwanej wymaga współpracy organów ścigania w obu krajach, procedury wydawania europejskiego nakazu aresztowania mogą być wielopoziomowe oraz zależeć od wielu czynników. Europejski nakaz aresztowania ENA stosuje odpowiedni sąd okręgowy wobec osoby oskarżonej bądź podejrzewanej o popełnienie przestępstwa na terenie Unii Europejskiej. W zależności od tego, na jakim etapie postępowania karnego wystawiany jest nakaz aresztowania, wystawiany jest on albo na wniosek prokuratora w postępowaniu przygotowawczym, lub również na wniosek sądu okręgowego, po uprawomocnieniu się wyroku, gdy skazany nie stawi się do odbycia kary a może przebywać na terenie państwa członkowskiego.
Kiedy stosuje się europejski nakaz aresztowania
Aby sąd okręgowy zastosował Europejski nakaz aresztowania wobec osoby oskarżonej, jej sprawa karna musi najpierw spełniać dwa podstawowe warunki. Przede wszystkim czyn popełniony przez poszukiwaną osobę musi znaleźć się na liście przestępstw podlegających ENA oraz musi za niego grozić kara pozbawienia wolności co najmniej 12 miesięcy.
Lista przestęp podlegających europejskiemu nakazowi aresztowania dzieli się na dwie listy – przestępstwa umyślne, oraz te, za które grozi kara pozbawienia wolności co najmniej 5 lat. Pierwsza kategoria zawiera przewinienia, które mają bardzo ciężkie skutki, takie jak handel ludźmi czy terroryzm. Druga z nich z kolei zawiera przestępstwa które z reguł są mniej poważne w skutkach, lub nawet mogą być popełnione nieświadomie. Są to przestępstwa takie jak paserstwo, przestępstwa skarbowe czy nadużycie władzy przez funkcjonariusza państwowego.
Gdzie nie obowiązuje europejski nakaz aresztowania?
Jak wskazuje jego nazwa, europejski nakaz aresztowania stosuje się w każdym z 27 państw członkowskich Unii Europejskiej, ale także w Islandii i Norwegii. Każde z tych państw może wydawać europejski nakaz aresztowania ENA, oraz zobowiązuje się do wykonania go, jeśli otrzyma takowy od innego z państw.
Choć każde z tych państw obowiązuje się do wykonania europejskiego nakazu aresztowania, istnieją mechanizmy prawne, które pozwalają państwom nie wykonać przedstawionego im nakazu. Przede wszystkim europejski nakaz aresztowania ENA nie może być stosowany w przypadku przestępstw czysto politycznych, nie stwarzających bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia. Również przestępstwa o charakterze wojskowym nie mogą być ścigane europejskim nakazem aresztowania. Oznacza to, że nie można skorzystać z EAN w wypadku przestępstw popełnionych w trakcie wojny.
Europejski nakaz aresztowania nie może być również stosowany wobec osób posiadających immunitet. Dodatkowo każde z państw może odmówić wykonania europejskiego nakazu aresztowania, jeśli podejrzewa, że osoba wobec której taki nakaz został wydany może być poddana torturom, lub traktowaniu uwłaczającemu godności.